Het Belgenmonument en het Belgisch-Nederlands conflict 1914-1938
Hans Zijlstra
Symbool van tweedracht draait om de gespannen verhouding tussen Nederland en België in de jaren 1914-1938. Een miljoen Belgen vluchtten aan het begin van de Eerste Wereldoorlog naar Nederland. Onder hen duizenden militairen, die na de val van Antwerpen in interneringskampen terechtkwamen. Bij een schietincident in Kamp Zeist kwamen acht Belgische militairen om het leven. Toch bouwden de Belgen een groots monument op de Amersfoortse berg om Nederland te bedanken voor de hulp aan de vluchtelingen. Bij dit Belgenmonument zou pas twintig jaar later een officiële ceremonie plaatsvinden. In de tussenliggende jaren hadden de Lage Landen het met elkaar aan de stok over landbezit en toegang tot de haven van Antwerpen. Het Belgenmonument als symbool van tweedracht. Of is het toch een symbool van verbondenheid?
Hans Zijlstra publiceerde eerder het boek 100 jaar Belgenmonument in Amersfoort: stilstaan bij WOI in opdracht van Gemeente Amersfoort. Over de Amersfoortse burgemeester Van Randwijck schreef hij Doe wat het gezond verstand zegt: burgemeester Van Randwijck en de Grote Oorlog. Hulp aan vluchtelingen was onderwerp van het artikel ‘Een oase in de woestijn: hulpverlening in Zeist tijdens de Grote Oorlog’. Voor Symbool van tweedracht deed hij onderzoek in archieven in Amersfoort, Den Haag, Leuven en Zeist.
Schrijnend actueel: het boek laat zien hoe het vluchtelingenprobleem van alle tijden is. Duizenden Belgen vluchtten tijdens de Eerste Wereldoorlog naar Nederland en werden daar opgevangen in kampen.
"Met honderden, met duizenden trekken Belgen de Nederlandse grens over. Te voet, op de fiets, zittend op volgeladen karren. Oudjes bovenop, met verdwaasde blik, kinderen aan de hand van hun ouders. Met handkarren, kinderwagens, koffers en tassen in de hand, op versleten schoeisel.
België loopt leeg.
Ze lopen langs het kanaal van Luik naar Maastricht, langs de weg van Tongeren naar Leuven, naar het Brabantse grensdorp Putte of gewoon naar de dichtstbijzijnde tramhalte voor de rit naar Zeeuws-Vlaanderen. Op de wegen ontstaan opstoppingen. Steden en dorpen worstelen met de toestroom van vluchtelingen. Sluis en Bergen op Zoom zien in twee maanden tijd hun inwonertal verdubbelen. Gemeentebesturen doen hun uiterste best om voor voeding en onderdak te zorgen. Vluchtelingen zitten in portieken, in parken, in geïmproviseerde kampen of gewoon in de natuur. In het bos vinden hele gezinnen een tijdelijk toevluchtsoord." (Uit Symbool van tweedracht, p. 30)
Met 40 illustraties (zwart-wit).
Paperback
Verschijnt november 2024
