Een zoektocht naar de rol van het toeval in de wereld
Willem Gooijer
Het toeval bestaat. Daar is vrijwel iedereen het mee eens. Maar hoe aanwezig is het toeval in ons leven? Wat kunnen we wel en niet beïnvloeden? En hoe onzeker maakt dit ons?
In De achterkant van het tapijt (Een zoektocht naar de rol van het toeval in de wereld) wordt op verschillende niveaus onderzocht in hoeverre het toeval, sommigen spreken zelfs van het lot of het noodlot, zich voordoet en op welke wijze de mens hiermee is omgegaan. Hoe hebben filosofen, wetenschappers, kunstenaars en ook theologen tegen het toeval aangekeken en wat betekenen deze inzichten voor de hedendaagse mens die zich ervan bewust is dat de maakbare samenleving van nu juist zo weinig mogelijk aan het toeval wenst over te laten. Het is een zoektocht met verrassende conclusies die tevens een handreiking biedt om het bestaan van onzekerheden in ons leven te accepteren en te relativeren.
‘God dobbelt niet’ is een gevleugelde uitspraak van Albert Einstein. Einstein, die met zijn twee relativiteitstheorieën aan de basis stond van de moderne fysica, deed deze uitspraak nadat hij geconfronteerd werd met de schokkende inzichten van de kwantummechanica. Het was immers deze tak van de natuurkunde die had vastgesteld dat over het gedrag van de kleinste deeltjes niets met zekerheid valt te voorspellen en dat de basis van onze wereld daarmee gebouwd lijkt te zijn op het drijfzand van de waarschijnlijkheid.
Dat Einstein bepaald niet de enige was die de grootst mogelijke moeite had met de onzekerheden die uit deze theorie voortvloeien, wordt in dit boek uit de doeken gedaan aan de hand van een historische zoektocht naar de rol van het toeval in het leven. Niet alleen zullen voorbeelden gegeven worden van gebeurtenissen die door niemand te voorzien waren, ook de inzichten van filosofen, wetenschappers, kunstenaars en theologen zullen aan bod komen.
De mens heeft zich in alle tijden moeizaam verhouden tot het toeval. ‘De achterkant van het tapijt’ (een uitspraak van Schopenhauer over de schijnbare ordelijkheid van de wereld) is een pleidooi om het toeval of het (nood)lot niet alleen in ons leven te accepteren, maar zelfs blijmoedig als een verrijking toe te laten.
Willem Gooijer publiceerde in 2008 een omvangrijke studie naar de hoogte- en dieptepunten in de filosofische traditie, getiteld: De tempel van Delphi. Drie jaar later schreef hij ‘Ik ben Odysseus’, een eigenzinnige visie op de inhoud en de betekenis van oude Griekse mythen. En in 2013 verscheen Het voorbij tegemoet, een boek over de dood waarin niet de dood centraal staat, maar de wijze waarop de mens met de sterfelijkheid is omgegaan. De achterkant van het tapijt is zijn vierde boek.
Gebonden. Met leeslint.
Van Willem Gooijer verscheen eveneens bij IJzer Het voorbij tegemoet
