De aanslag door Georg Elser Bürgerbräukeller, München,
8 november 1939
Hellmut G. Haasis
Al in 1938 rijpt bij Georg Elser, een timmerman uit Hermaringen (Duitsland), het idee Hitler op te blazen. In het diepste geheim werkt hij zijn plannen uit en verzamelt hij kennis en spullen als klokonderdelen, slaghoedjes en springstof die nodig zijn om een tijdbom te maken. Vanaf augustus 1939 verblijft Elser voor langere tijd in München en wordt vaste gast van de Bürgerbräukeller. Daar komen elk jaar de ‘oude strijders’ bijeen om de putsch van 1923 te herdenken. Het hoogtepunt van de avond is de toespraak van Hitler, die om half negen begint en anderhalf uur duurt.
Haasis beschrijft hoe Elser zich in drie maanden tijd 30 tot 35 nachten laat insluiten en op ingenieuze wijze een tijdbom plaatst in de pilaar achter het spreekgestoelte vanwaar Hitler gewoonlijk zijn toespraak houdt. De tijdklok stelt hij in op 8 november 21.20 uur.
Op het moment dat Elser bij de grenspost naar Zwitserland staat, gaat de bom af. De Bürgerbräukeller ligt in puin. Er zijn 7 doden, maar Hitler staat ongedeerd op het station te wachten op zijn trein.
De heroïsche aanslag van Elser is mede zo onbekend gebleven omdat Elser volgens velen zou hebben gehandeld in opdracht van de SS teneinde de publieke opinie te beïnvloeden. Het kon niet toevallig zijn dat Hitler deze aanslag had overleefd; het zou allemaal in scene zijn gezet om Hitler een aureool van onkwetsbaarheid te verschaffen, dat diens gezag en populariteit zou doen stijgen.
Haasis vertelt het hele verhaal van Elser, zijn jeugd, de aanslag, de aanhouding, zijn gevangenschap en zijn executie op 9 april 1945 in Dachau, als de nazi’s weten dat alles verloren is. Daarnaast geeft Haasis een haarscherp beeld van de paranoïde verbetenheid waarmee de Nazi's Elsers familie, vrienden- en kennissenkring als mededaders zien, hen onderwerpen aan allerlei soorten van verhoor en hen het leven onmogelijk maken.
Geïllustreerd
Oorspronkelijke titel: Den Hitler jag' ich in die Luft Der Attentäter Georg Elser - Eine Biographie
Vertaald uit het Duits door Albert Beijering
